Ta strona używa plików Cookie. Korzystając z tej strony zgadzasz się na umieszczenie tych plików na twoim urządzeniu
Język polskiJęzyk polski
pin ul. św Jacka 16, 30-364 Kraków
clock

Sekretariat czynny:
9:00 -12:00 | 14:00 -17:30 | 18:00 -19:00

pinclockphonemailmail

ul. św Jacka 16, 30-364 Kraków

Sekretariat: 9:00 -12:00 | 14:30 -17:30 | 18:00 -19:00

Strona główna

 

up-arrow

Droga do beatyfikacji

O. Franciszek Maria od Krzyża Jordan, założyciel salwatorianów i salwatorianek – droga do beatyfikacji (fragmenty)
Ks. Adam Teneta SDS

W dniu 15 maja 2021 roku w bazylice św. Jana na Lateranie miała miejsce uroczystość beatyfikacji o. Franciszka Marii od Krzyża Jordana, założyciela Towarzystwa Boskiego Zbawiciela (salwatorianów) i Kongregacji Sióstr Boskiego Zbawiciela (salwatorianek). W kulminacyjnym momencie ceremonii beatyfikacyjnej zabrzmiały słowa Listu Apostolskiego papieża Franciszka, odczytane przez głównego celebransa, kard. Angela De Donatisa:

„Naszą władzą apostolską zezwalamy, aby Czcigodnemu Słudze Bożemu Franciszkowi Marii od Krzyża (w życiu świeckim Janowi Chrzcicielowi Jordanowi), prezbiterowi, założycielowi Towarzystwa Boskiego Zbawiciela i Kongregacji Sióstr Boskiego Zbawiciela, który pełen gorliwości apostolskiej był niestrudzonym głosicielem Ewangelii, przy użyciu wszystkich środków, które mu podpowiadała miłość Chrystusa, przysługiwał odtąd tytuł błogosławionego”.

Był to historyczny moment, oczekiwany przez pokolenia duchowych synów i córek o. Franciszka Marii od Krzyża Jordana: salwatorianów, salwatorianek i salwatorianów świeckich, a także przez bardzo wiele osób związanych ze wspólnotami powołanymi do życia przez nowego błogosławionego. W dniu 3 stycznia 1878 roku, w czasie przygotowania do przyjęcia święceń kapłańskich, Jan Chrzciciel Jordan napisał w swoim Dzienniku duchowym:

„Pierwsze i najważniejsze jest, i powinno być zawsze dla ciebie, stać się, żyć i umrzeć świętym i miłym Bogu. Stań się wielki przed Bogiem, a nie przed światem!”

Możemy powiedzieć, że pozostał on zawsze wierny temu postanowieniu, zabiegając o osobistą świętość apostolską i wzrost w swojej relacji z Jezusem Zbawicielem oraz praktykując na co dzień cnoty chrześcijańskie w stopniu heroicznym.

Początki i proces informacyjny

Naturalną konsekwencją opinii świętości założyciela salwatorianów i salwatorianek była myśl o rozpoczęciu jego procesu beatyfikacyjnego. Zaledwie sześć lat po jego śmierci jego następca, ks. Pankracy Pfeiffer, wysłał salwatorianina, ks. Camillusa Mohra do Gurtweil z zadaniem zbierania świadectw na temat wczesnego okresu życia Jana Chrzciciela Jordana i jego rodziny. Owocem jego misji są spisane relacje, które zostały później wykorzystane przez ks. Pfeiffera podczas pisania biografii Założyciela, opublikowanej w 1930 roku. Kontynuując przygotowania do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego, w 1935 r. przełożony generalny wysłał list okólny do wszystkich członków zgromadzenia, w którym wyraził swoją wolę, aby zarówno o. Franciszek Jordan, jak i ks. Bonawentura Lüthen zostali ogłoszeni błogosławionymi. Poprosił również o udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w dołączonym kwestionariuszu, dotyczące życia kandydatów i praktykowania przez nich cnót chrześcijańskich, opinii świętości i łask otrzymanych za ich wstawiennictwem oraz ewentualnych cudów. Swoje odpowiedzi przesłały pięćdziesiąt dwie osoby. W dniu 20 maja 1938 roku zarząd Towarzystwa zadecydował o rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego o. Franciszka Jordana i ks. Bonawentury Lüthena.

(…)

Trudności

W 1956 roku podjęto decyzję o realizacji uchwały VIII Kapituły Generalnej o przeniesieniu doczesnych szczątków o. Jordana do Rzymu. Założyciel salwatorianów i salwatorianek zmarł w Tafers, niedaleko Fryburga w Szwajcarii, 8 września 1918 roku i trzy dni później za zgodą biskupa diecezjalnego został pochowany w kościele parafialnym w podwójnej trumnie: metalowej i dębowej. Po uzyskaniu wszystkich niezbędnych pozwoleń władz państwowych i kościelnych zarówno w Szwajcarii, jak i we Włoszech, 12 września 1956 roku miała miejsce ekshumacja. Po Eucharystii, której przewodniczył ks. Bonawentura Schweizer, przełożony generalny, doczesne szczątki Sługi Bożego zostały umieszczone w nowej trumnie metalowej, którą zalutowano i umieszczono w nowej trumnie drewnianej. Pod opieką ks. Dürra została ona przetransportowana pociągiem do Rzymu, gdzie dotarła przed południem 13 września. Została przewieziona do domu generalnego salwatorianów i umieszczona w jednej z sal na parterze, tzw. sali kapitulnej. W dniu 15 września w domu generalnym odprawiono specjalną Mszę św., w której uczestniczyli salwatorianie i salwatorianki, z zarządami obydwu instytutów zakonnych, po której przy trumnie Założyciela miało miejsce odnowienie ślubów zakonnych.

W dniu 29 września 1956 roku trumna została przeniesiona do pomieszczenia na drugim piętrze, gdzie przez pewien czas mieścił się pokój o. Jordana. Tutaj doczesne szczątki Założyciela miały oczekiwać na rozpoznanie kanoniczne w ramach toczącego się procesu beatyfikacyjnego, a później miały być złożone w kaplicy domu generalnego. Te plany jednak nie zostały zrealizowane, najprawdopodobniej dlatego, że ostatecznie postanowiono odłożyć rozpoznanie kanoniczne do rozpoczęcia procesu apostolskiego. W dniu 27 marca 1957 roku zarząd Towarzystwa podjął decyzję o złożeniu ciała o. Franciszka Jordana w grobie w kaplicy bocznej na pierwszym piętrze domu generalnego. Uroczystość odbyła się 31 maja 1957 roku, w święto Matki Bożej Królowej Świata. Metalową trumnę wydobytą z drewnianej obudowy przeniesiono w procesji i umieszczono w grobie przygotowanym centralnie w ścianie po prawej stronie kaplicy. Ołtarz, który znajdował się w kaplicy, był tym samym, przy którym o. Franciszek sprawował przez wiele lat Msze św. W uroczystości, oprócz wspólnoty domu generalnego uczestniczył również cały zarząd Kongregacji Sióstr Boskiego Zbawiciela.
W tych latach postępowanie kanoniczne w procesie beatyfikacyjnym o. Jordana uległo znacznemu spowolnieniu.

(…)

Badania historyczne i zmiany w prawie kanonicznym

Po Soborze Watykańskim II Towarzystwo Boskiego Zbawiciela zapoczątkowało proces odnowy, powrotu do źródeł, do pierwotnego ducha i charyzmatu Założyciela, a jednocześnie rozpoczęło prace nad redakcją nowych Konstytucji. Był to proces czasochłonny i wymagający dużego wysiłku.

(…)

Heroiczność cnót

W dniu 14 stycznia 2011 roku papież Benedykt XVI oficjalnie uznał heroiczność cnót o. Franciszka Marii od Krzyża Jordana i zlecił Kongregacji publikację odpowiedniego dekretu. W ten sposób proces dotyczący życia, cnót i opinii świętości o. Franciszka Jordana, rozpoczęty w 1942 roku, znalazł swoje zwieńczenie. Dnia 19 marca 2011 roku dekret został oficjalnie promulgowany przez kard. Angela Amata, prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, w domu generalnym Towarzystwa.

Łaski otrzymane i cud

Wraz z zatwierdzeniem heroiczności cnót kandydat do beatyfikacji otrzymuje tytuł: „Czcigodny Sługa Boży”. Jednakże aby mogła się odbyć beatyfikacja osoby niebędącej męczennikiem, wymagany jest cud dokonany za jej wstawiennictwem. Założyciel salwatorianów i salwatorianek cieszył się nieprzerwanie opinią świętości i wiele osób modliło się za jego wstawiennictwem: od 1921 roku biuro postulacyjne w Rzymie zarejestrowało prawie 500 przypadków otrzymanych łask. W 2001 roku, kiedy trwały jeszcze prace nad Positio, zainicjowano dokładną analizę zapisów otrzymanych łask przez wstawiennictwo o. Franciszka Jordana, aby wybrać te, które można byłoby udowodnić jako cud. Tutaj bierze się pod uwagę nadzwyczajne wydarzenia o charakterze fizycznym, najczęściej uzdrowienia. W postępowaniu kanonicznym należy udowodnić za pomocą dokumentów, zeznań świadków i opinii biegłych, że danego wydarzenia nie da się wytłumaczyć naukowo i że miało ono miejsce po wezwaniu wstawiennictwa konkretnego kandydata do beatyfikacji lub kanonizacji. Ostatecznie do dalszego badania kanonicznego wybrano sprawę uleczenia z nowotworu, która miała miejsce w Stanach Zjednoczonych w 1975 roku. Dochodzenie na poziomie diecezjalnym miało miejsce w diecezji Savannah w stanie Georgia w USA i odbyło się w latach 2006-2007 oraz 2009-2010. W 2007 roku przeprowadzono dodatkowy pro- ces w diecezji Orange w stanie Kalifornia. We wszystkich postępowaniach diecezjalnych Towarzystwo reprezentował ks. Józef Musioł, wicepostulator. Materiały zostały przesłane do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, gdzie po wstępnych formalnościach zostały one przeanalizowane przez lekarzy ex officio. Jednakże ostatecznie omawiany przypadek nie został zaakceptowany jako niewyjaśnialne naukowo uzdrowienie.

Dnia 15 października 2014 roku ks. Adam Teneta został mianowany postulatorem, zastępując ks. Stephana Horna, który osiągnął wiek emerytalny. Kongregacja zatwierdziła nominację 7 listopada.

Niedługo potem biuro postulacyjne otrzymało informację o innej łasce otrzymanej przez wstawiennictwo Założyciela, która miała miejsce w Brazylii i którą można było traktować jako potencjalny cud.
Młode małżeństwo, Gisele Cardoso Santos Silva i Fernando Ferreira Da Silva, oczekujące pierwszego dziecka po badaniach lekarskich zostało poinformowane, że ich mająca przyjść na świat córka urodzi się z poważną wadą, zdiagnozowano dysplazję szkieletową. W tym trudnym momencie rodzice postanowili podjąć modlitwę przez wstawiennictwo o. Jordana wspólnie z grupą salwatorianów świeckich, do której należą, a także z salwatorianami i siostrami salwatoriankami. Ich córka Lívia Maria urodziła się całkowicie zdrowa 8 września 2014 roku.

Zarówno lekarze, którzy opiekowali się Lívią Marią i jej mamą, a także inni, z którymi się konsultowano, wyrazili opinię, że przypadku tego nie da się wyjaśnić z medycznego punktu widzenia. Wobec tego została podjęta decyzja o rozpoczęciu procedury kanonicznej mającej na celu oficjalne uznanie tego wydarzenia za cud za wstawiennictwem Założyciela. Po skompletowaniu wymaganej dokumentacji mianowano ks. Francisca Sydneya de Macedo Gonçalvesa SDS wicepostulatorem, a proces na poziomie diecezjalnym dotyczący domniemanego cudu otwarto 11 listopada 2015 w Jundiaí w Brazylii. Oprócz wspomnianych wcześniej aktów prawnych regulujących postępowanie beatyfikacyjne i kanonizacyjne w czasie dochodzenia diecezjalnego korzystano z wydanej w 2007 roku przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych Instrukcji Sanctorum Mater. Trybunał oficjalnie zebrał wszystkie dokumenty dotyczące uzdrowienia (m.in. dokumentację medyczną, opinie lekarzy, relacje osób uczestniczących w wydarzeniach) oraz w czasie kolejnych sesji przesłuchał świadków. Proces diecezjalny zakończyła ostatnia sesja w dniu 12 sierpnia 2016 roku, po której kopia wszystkich materiałów została przesłana do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.

W Rzymie pierwszym elementem studium przedłożonej dokumentacji po oficjalnym otwarciu akt była ocena, czy w dochodzeniu diecezjalnym zostały zachowane wszystkie niezbędne formalności. Kongregacja wydała pozytywną opinię w tej kwestii – 16 marca 2017 roku został podpisany dekret o ważności procesu w diecezji Jundiaí. Po przetłumaczeniu materiałów z oryginalnego portugalskiego na język włoski postulator skompletował i przed- łożył Kongregacji tzw. Summarium prezentujące przypadek uzdrowienia wraz z dokumentami i zeznaniami świadków. W tej formie dokumentacja została przesłana osobno dwom lekarzom ex officio, których zadaniem było sporządzenie opinii, czy uzdrowienie może być uznane za niemożliwe do wyjaśnienia z naukowego punktu widzenia. Uzyskawszy ich pozytywną opinię, Kongregacja przedłożyła materiał członkom konsulty medycznej, którzy na posiedzeniu w dniu 6 czerwca 2019 orzekli, że uzdrowienia Lívii Marii nie da się wytłumaczyć naukowo. Następnie przygotowano Positio dotyczące cudu, które zawiera oprócz Summarium wszystkie relacje oraz nową dokumentację, a także zredagowane przez postulatora Informatio ukazujące kwestię niewytłumaczalności przypadku uzdrowienia przy pomocy dzisiejszej wiedzy naukowej oraz jego powiązanie z wezwaniem wstawiennictwa danego kandy- data na ołtarze – w tym przypadku o. Franciszka Jordana. Wydrukowane Positio zostało przekazane do studium konsultorom teologom, którzy w czasie kongresu szczególnego 5 grudnia 2019 roku wyrazili opinię, że niewytłumaczalne z punktu widzenia naukowego uzdrowienie nastąpiło po modlitwie za przyczyną o. Jordana. Stanowisko to potwierdzili kardynałowie i biskupi, członkowie Kongregacji, zebrani na sesji zwyczajnej 16 czerwca 2020 roku. Trzy dni później, 19 czerwca, papież Franciszek zatwierdził cud dokonany za wstawiennictwem o. Franciszka Marii od Krzyża Jordana i zlecił Kongregacji publikację dekretu, a następnie – dwa miesiące później – ustalił datę i miejsce beatyfikacji.

Przed uroczystością beatyfikacyjną miała miejsce jeszcze jedna procedura: kanoniczne rozpoznanie doczesnych szczątków przyszłego błogosławionego. Zgodnie z przepisami instrukcji dotyczącej relikwii: Relikwie w Kościele. Autentyczność i przechowywanie z 8 grudnia 2017 roku, po uzyskaniu potrzebnych pozwoleń 29 marca 2021 roku nastąpiło otwarcie grobu o. Franciszka Jordana w bocznej kaplicy domu generalnego salwatorianów. W obecności członków trybunału ustanowionego przez kardynała wikariusza Diecezji Rzymskiej, zarządu Towarzystwa i wyznaczonych techników pracownicy zakładu pogrzebowego wyjęli marmurową płytę i wydobyli metalową trumnę zamkniętą po ekshumacji w Tafers w 1956 roku i złożoną w grobie w ostatnim dniu maja 1957. Trumna została otwarta i po kanonicznym rozpoznaniu rozpoczął się proces oczyszczenia i konserwacji doczesnych szczątków Założyciela salwatorianów i salwatorianek. Pobrano także fragmenty ciała w celu przygotowania relikwii. W dniu 30 kwietnia 2021 roku zamknięto i zapieczętowano nową urnę-relikwiarz, w której umieszczono doczesne szczątki o. Franciszka Jordana. Urna została złożona w marmurowej obudowie w świeżo wyremontowanej kaplicy głównej domu generalnego.

***

W 2007 roku podczas audiencji dla postulatorów papież Benedykt XVI powiedział:

„Kiedy świętych i błogosławionych ukazuje się właściwie w ich duchowym dynamizmie i kontekście historycznym, przyczyniają się oni do większej wiarygodności Ewangelii i misji Kościoła. Kontakt z nimi otwiera drogę do prawdziwych duchowych zmartwychwstań, do trwałych nawróceń i do narodzin nowych świętych. Święci zazwyczaj rodzą nowych świętych i bliskość z nimi, czy choćby ich ślad, jest zawsze ozdrowieńczy: oczysz- cza i wynosi umysł, otwiera serce na miłość do Boga i braci”

Ojciec Franciszek Jordan ofiarował swoje życie Bogu, przezwyciężając trudności dzięki swojemu bezgranicznemu zaufaniu w Bożą Opatrzność. Zainspirowany słowami Ewangelii św. Jana:

„A to jest życie wieczne: aby znali Ciebie, jedynego prawdziwego Boga, oraz Tego, którego posłałeś, Jezusa Chrystusa” (J 17,3)

poprzez swój wielki zapał apostolski rozwijał ideę zaangażowania wszystkich ludzi w misję Kościoła, aby każdy mógł poznać Jezusa Chrystusa Zbawiciela, pokochać Go i służyć Mu. W tym wszystkim ukazuje postawy i wartości, które są ważne i potrzebne dla dzisiejszego Kościoła. Daje propozycję życia chrześcijańskiego oraz apostolskiego oddania, które są wartościowe i istotne nie tylko dla jego duchowych synów i córek, członków różnych gałęzi rodziny salwatoriańskiej, ale również dla wszystkich chrześcijan. Jednocześnie, wskazując na Chrystusa jako Zbawiciela i źródło pełni życia, o. Franciszek Jordan zachęca wszystkich do podjęcia osobistej drogi świętości, aby coraz lepiej poznawać Jezusa i zaangażować się w osobistą z Nim relację. W tym kontekście bardzo aktualne są słowa homilii kard. Angela De Donatisa, wygłoszonej w czasie uroczystości beatyfikacyjnych:

„W ten sposób od momentu powstania do dnia dzisiejszego charyzmatyczna intuicja błogosławionego Franciszka prowadziła wiele kobiet i mężczyzn różnych narodów i języków do naśladowania Ewangelii, a dzięki pracy rodziny salwatoriańskiej przyczyniła się do rozpowszechnienia orędzia zbawienia w ponad 50 krajach. (...) Drodzy Siostry i Bracia, niech beatyfikacja Franciszka od Krzyża Jordana będzie radosnym momentem prawdziwej celebracji Kościoła! Niech ta celebracja eucharystyczna uczyni nas jednością w Chrystusie i obudzi w nas świadomość, że dzisiaj świadectwo świętości bł. o. Jordana przechodzi w ręce każdego z nas, jest powierzone wam, Rodzinie Salwatoriańskiej! Wszystkim więc powierzone jest zadanie strzeżenia ognia głoszenia i miłości, aby nie był on ukryty pod korcem, ale płonął i jaśniał w ciemnościach, niosąc wszystkim światło Zmartwychwstałego Pana”.

***

Dziękujemy bardzo redakcji Studia Salvatoriana Polonica za możliwość publikacji tego tekstu. Całość artykułu ks. Adama Tenety SDS, wraz z innymi artykułami tomu 15 SSP, można znaleźć na stronie internetowej salwatoriańskiego seminarium: TUTAJ..

Kalendarz wydarzeń

kliknij na pierwszym dniu wydarzenia,
aby zobaczyć szczegóły